İnternet Üzerinden Alışveriş Platformlarında Marka İhlali

Amazon, Hepsiburada, n11, Trendyol ve diğer online alışveriş platformları, namı diğer pazar yerlerinde, e-ticaret yapmanın ve online alışveriş dünyasının artan popülaritesiyle birlikte, satıcıların ve alıcıların fiziki pazarlarda muhatap olduğu kurallar şekil değiştirmektedir. Fiziki pazarlara girmenin önündeki engeller online alışveriş sitelerinde daha azdır ve web sitelerinin kuruluş sırasında belirlediği veya revize ettiği kurallar fiziki kurallardan daha esnek ve tolere edilir seviyededir. Bu sayede satıcılar listeleme kolaylığı ile elindeki ürünleri dijital ortama kolaylıkla ekleyebilmekte ve online ortamda genişleyen arz-talep serbestisi ile gerçek zamanlı olarak dünya çapında satabilmektedirler. Bu da marka taklidi yapan sahte ürünlerin de aynı şekilde piyasaya sürülmesini kolaylaştırmaktadır.

Listelenen ve satışa sunulan marka ihlal edici ürünlerin sayısı arttıkça, e-ticaret ve online alışveriş siteleri, müşteri memnuniyetini yükseltmek ve hukuki/cezai yaptırımlara maruz kalmamak adına sahte ürün listelerini inceleme konusunda kendilerinde baskı hissederler. Sahte ürün durdurma girişimlerine bir örnek olarak Amazon, marka ihlal eden ürünleri arayan ve bulan proaktif bir araç olan Amazon Marka Kayıt Platformu‘nu geliştirmiş ve hayata sokmuştur. Bu sayede ticari marka, telif hakkı ve patent sahipleri, Amazon’a markalarında yaşanan ihlalleri bildirebilmektedir. Amazon bu platform üzerinden kendisine ulaştırılan bilgileri inceledikten sonra, ihlal yapıldığını belirler ise, satıcının ürünlerini siteden kaldırmakta ve satıcıyı askıya alabilmekte veya yasaklayabilmektedir.

Marka İhlali Tespit Süreci

Bir ticari marka ihlali iddiasına varmak için, bir tarafın şunları kanıtlaması gerekir:

geçerli bir ticari markaya sahip olması
mütecavizin markayı kullanmasının karışıklığa neden olması
Mahkemelerin ve USPTO’nun en önemli olarak gördüğü faktörler şunlardır:

işaretlerin benzerliği;
mal veya hizmetlerin benzerliği;
davacının ticari markasının gücü; ve
herhangi bir gerçek karışıklık.
Artan popülerlik ve ardından ihlal edici ürünlerin artması nedeniyle Amazon, tescilli ticari marka sahiplerinin markalarını korumaları için girişimlerde bulunmuştur. Bunlar şunları içerir:

• Amazon Marka Kaydı;
• Amazon müdahalesi için ihlal bildirimleri gönderme prosedürleri;
• Faydalı Patent Tarafsız Değerlendirme Prosedürü (UPNEP).

Amazon Marka Kaydı

Amazon Marka Kaydı, tescilli ticari markaları korumak için Amazon tarafından tutulur. Kayıt defteri birkaç yıldır var ancak 2017 yılında elden geçirildi. Kayıt defteri artık 130.000’den fazla küresel markayı içeriyor ve Fikri Mülkiyet hak sahiplerine Amazon mağazalarında görüntüleri, anahtar kelimeleri veya Amazon standart kimlik numaralarının (ASIN’ler) listelerini kullanarak potansiyel olarak ihlal edici içeriği bulmak ve aramak için araçlar sunuyor. ASIN, Amazon kuruluşunda ürün tanımlaması için Amazon.com ve çözüm ortakları tarafından atanan 10 karakterli alfa sayısal benzersiz bir tanımlayıcıdır. ASIN’ler, ürünün sitedeki ürün bilgileri sayfasında bulunur.

Ticari marka sahipleri yalnızca kayıt defterinde arama yapmakla kalmaz, aynı zamanda araç (uygulama) proaktiftir ve genellikle şüpheli ihlal edici veya yanlış içeriği otomatik olarak kaldırır. Böylece, ticari marka sahipleri markaları hakkında ne kadar fazla bilgi yüklerlerse, o kadar etkili koruma alırlar.

Ticari marka sahipleri, global olarak çeşitli ülkelerin yargı sistemleri dahilinde tescilli bir ticari markaya sahiplerse, markalarını o ülkenin yahut ülkeler üstü birliklerin tescil kayıtlarında listeleyebilirler. Ticari marka tescilini takiben müseccel markalar arasında listelendikten sonra, markanın geçerliliği satışın gerçekleştirildiği Amazon, e-Bay, AliExpress gibi tedarikçileri buluşturan alışveriş platformları tarafından doğrulanır. Bu doğrulamanın süresi şirket politikalarına göre değişmekle beraber 2 ila 10 gün sürebilmektedir.

Amazon, marka sicilinin oldukça etkili olduğunu bildiriyor. Hak sahipleri tarafından gönderilen ihlal bildirimlerinin %95’inden fazlası 24 saat içinde soruşturulur ve işleme alınır. Ayrıca, kayıtlı markalar, ihlal sorunlarının % 99’unun kayıt nedeniyle ortadan kalktığını bildirmektedir.

Amazon Marka Kaydı, yalnızca tescilli ticari markaları olanlar tarafından kullanılabilir. Diğer Fikri Mülkiyet koruma türleriyle karşılaştırıldığında, ticari marka tescilleri Amerika Birleşik Devletleri’nde nispeten hızlı bir şekilde verilir (ortalama 10 ay sürer) ve düşük dosyalama ücretleri gerektirir. Bu nedenle, Amazon Marka Kaydı, bir markayı kaydetmek için bir teşviktir.

Bir ticari marka sicile kayıtlı olmasa bile, mal sahipleri bir ihlal bildiriminde bulunarak markaları için koruma elde edebilirler.

Marka İhlali Bildiriminde Bulunma

Amazon, marka kaydının yanı sıra, ticari marka sahiplerine ihlal bildiriminde bulunma olanağı da sunar. Ticari marka sahibi kayıt defterine kayıtlıysa, hak ihlalinde bulunduğu iddia edilen bir ürün listelemesini bildirmek için “ihlal bildirme” aracını kullanabilir. Ticari marka sahibi kayıtlı değilse yine de yazılı bir ihlal bildirimi gönderebilir. Yazılı bildirim şunları içermelidir:

• İhlal edilen markanın özel olarak tanımlanması;
• İhlalin niteliği;
• ASIN’leri veya URL’leri kullanarak ihlal eden ürünlerin listesi;
• Amazon’un şikayeti daha iyi işlemesine yardımcı olacak ek bilgiler.

Bir bildirim gönderdikten sonra sahipler, incelenmekte olduğuna dair onay alacaktır. Amazon, ihlal bildiriminin geçerli olduğunu düşünürse, sorumlu satıcıyı talep hakkında bilgilendirir ve ticari marka sahibinin iletişim bilgilerini satıcıyla paylaşır. Bildirimde bulunan ticari marka sahipleri, Amazon’un bildirimlerine 12 ila 24 saat içinde yanıt verdiğini bildirdiler.

Amazon, ticari markaları ihlal ettiği iddia edilen ürünlerle karşılaştırmak için kullanılan standartları henüz kamuya açıklamamıştır. Bununla birlikte, muhtemelen, Amazon, USPTO ve bölge mahkemeleri tarafından kullanılan aynı veya benzer bir yasal standardı kullanmaktadır.

Bildirim reddedilirse, Amazon ihlal ettiği iddia edilen ürünleri kaldırmayacak ve satıcıya karşı başka bir işlem yapmayacaktır. Bu gibi durumlarda Amazon, ticari marka sahibine reddedilme nedenini içeren bir bildirim gönderir.

Bildirim kabul edilirse, Amazon ihlal eden ürünü web sitesinden kaldıracak ve sorumlu satıcılara karşı uygun önlemleri alacaktır. Bu işlemler, sitenin askıya alınmasını veya yasaklanmasını içerebilir. Bununla birlikte, Amazon’un belirli eylemleri ve hangisinin uygulanacağını nasıl belirlediği gizli tutmaktadır.

Bir Satıcı Sitede Marka İhlali Nedeniyle Askıya Alınması Süreci

İhlal bildiriminde bulunmak, bir satıcının yasaklanmasına veya siteden askıya alınmasına neden olabilir. Ancak, bir hesap askıya alındıktan sonra, satıcılar Amazon’a bir eylem planı göndermeye devam edebilir. Uzmanlar, bu planın şunları içermesi gerektiğini söylüyor:

• İhlal eden listelerin gerçekliğinin kanıtı;
• Satıcıların ihlali sona erdirmek için attıkları adımlar;
• Tekrar yaşanmamasını sağlamak için adımlar;
• Satıcının ilgili bulduğu herhangi bir ek bilgiler ve destekleyici kanıtlar.

Yasaklı veya askıya alınmış satıcılar, yeniden inceleme sürecinin zor olduğunu, yani bir avukata danışmanın avantajlı olabileceğini belirtmişlerdir.

Marka İhlalini Sonlandırmak İçin Web Siteleri Başvurusu Dışındaki İşlem Yolları

Amazon’un sicili ve bir ihlal bildiriminin sunulması, ticari marka sahiplerinin Fikri Mülkiyet haklarını uygulamak için sahip oldukları tek yol değildir. Amazon’un ihlal süreçlerinde başarısız olursa, mal sahipleri yine de bir durdurma ve vazgeçme ihtarı gönderebilir veya satıcıya karşı mahkemede ticari marka davası açabilir.

Diğer Fikri Mülkiyet Koruma Mekanizmaları

Amazon Marka Kaydı yalnızca tescilli ticari markalar için geçerli olsa da, telif hakkı ve patent sahipleri Amazon’a ihlal bildirimleri göndermeye devam edebilir.

Patentlerle ilgili olarak, 2019’da Amazon, patent sahiplerinin Amazondaki ürün satıcılarına karşı ihlal iddialarını ileri sürmeleri için kolaylaştırılmış bir süreç başlattı. Süreç, UPNEP, patent sahiplerinin, verilen bir faydalı patentin tek bir talebinin 50 ayrı ürüne kadar ihlal edilip edilmediğini belirlemek için tarafsız bir değerlendirici talep etmelerine izin verir. Prosedürün maliyeti her bir taraf için 4.000 dolar olmasına rağmen, sürecin galibi parasını geri alacak ve kaybedenin 4.000 doları avukata tahsis edilecektir. Bu işlemin, bir keşif sürecinin olmaması ve itirazlar veya yeniden değerlendirme talepleri için bir yol olmaması gibi çeşitli sınırlamaları vardır. Ancak, talepten karara kadar, süreç birkaç ay sürer.

Patent sahibinden gelen ilk dosyalama, suçlanan ürünün nasıl ihlal ettiğini resimlerle, talep çizelgeleriyle ve yazılı argümanlarla göstermeye çalışır. Satıcılar, ihlal etmeme veya geçersizlik iddiasında bulunarak yanıt verebilir. Son olarak, patent sahibi satıcının cevabına cevap verebilir.

Prosedür, patent sahibinin dava açmasını engellemez. Bununla birlikte, birçok satıcı Amerika Birleşik Devletleri’nde ikamet etmemektedir ve bu nedenle ABD mahkemelerine erişimleri sınırlıdır.

Amazon küresel bir güç merkezi olarak büyüdükçe, ihlal eden listeler doğal olarak artmaktadır. Ticari marka sahipleri, markalarını korumak için Amazon Marka Kaydı gibi yaptırım yollarını ve ihlal mektuplarını bildirebilmeleri için kendilerini ticari marka tescili gibi araçlarla donatmalıdır.

Markaların internet ortamında korunması ile ilgili temel ve ilkesel bilgilere buradan ulaşabilirsiniz.