Vergi Kaçakçılığı Suçunda Cezalandırma Esasları (devamı)

Yazımızın bir önceki bölümüne buradan ulaşabilirsiniz.

III. VERGİ ZİYAI SUÇ VE CEZASININ DEĞERLENDİRİLMESİ

1. Suçun Niteliği Açısından

Vergi ziyaı suçları, çalışmanın başlangıcında yapılan mali suçlar-ceza hukuku anlamındaki suçlar ayrımına göre değerlendirildiğinde, verilen cezalar ve bu cezalara hükmeden merciiler bakımından, kural olarak mali suçlar kapsamına girmektedir. Çünkü vergi ziyaı suçlarına hem parasal cezalar uygulanmakta, hem de bu cezalara vergilendirme işlemini yürüten idare hükmetmektedir. Ancak vergi ziyaına özellikleri ayrıca belirtilmiş bir takım fiillerle sebep olunması halinde (mevsuf suç) verilen hürriyeti bağlayıcı ceza, vergi ziyaı suçunu bir bakıma ceza hukuku anlamındaki cezalara yaklaştırmaktadır.

Tek fiil ile iki ayrı suça sebep olunması durumunda “bu suçlara ilişkin cezalardan en ağırının kesilmesi” kuralının aksine, nitelikli suçlar ile vergi ziyaına sebep olunması karşılığında hem parasal, hem de hürriyeti bağlayıcı ceza kesilmesi, bir suça iki ceza uygulanmaması açısından değerlendirildiğinde vergi ziyaı suçunun cezasının gerçek anlamda bir ceza değil, tazmin niteliğini öne çıkarmaktadır.

2. Suçun Unsurları Açısından

Bir suçtan bahsederken, kanunda, o suçun oluşması için saydığı şartların varlığı söz konusu edilir. Buna göre vergi ziyaı suçunun oluşması için, kanunda, genel anlamda, suçun unsurlarının tamamını sayılıp sayılmadığına bakmak gerekecektir. Bunlar fail, mağdur, davranış, sonuç, nedensellik bağı, hukuka aykırılık nedenleridir^[25].

Vergi Usul Kanununda, vergi suçunun oluşabilmesi için, öncelikle suçun isnat edilebileceği kişiler belirlenmiştir. Mükellef ve vergi sorumluları, vergi ziyaı suçunun faillerini oluşturmaktadırlar. Vergi borcunun alacaklısı olan devlet ise doğal olarak bu suçun mağduru durumundadır.

Suçun maddi unsurunu ise mükellefin vergilendirme ile ilgili ödevlerini zamanında yerine getirmemesi veya eksik yerine getirmesi ile şahsi, medeni veya aile durumları hakkında gerçeğe aykırı beyanlar şeklindeki davranışlar oluşturmaktadır. Ancak kanun koyucu, vergi ziyaı suçunun oluşmasını bahsedilen fiillerle vergi kaybının ortaya çıkmasına bağlamıştır. Bu ödevlerin hukuka aykırı olmamak şartıyla (mücbir sebepler dışında) yerine getirilememesi  dolayısıyla vergi tahakkukunun gerçekleştirilememesi halinde vergi ziyaı suçundan bahsetmek mümkün olacaktır.

Suçun yukarıda sayılan unsurlarının tamamının vergi ziyaını düzenleyen madde ile belirlenmesi, vergi ziyaı suçunun tespitini objektif kriterlere bağlamaktadır. Vergi ziyaı suçunun mali anlamda bir suç olması, suçun manevi unsurlarını oluşturan kasıt ve taksirin  aranmasını gereksiz kılmaktadır. Bu nedenle vergi ziyaı suçunun oluşması için mükellefin veya sorumlunun bilerek veya bilmeyerek vergi ziyaına sebebiyet vermelerinin bir önemi yoktur.